Keltski pogrebni rituali

[zeljketa]

Da bi nesto vise saznali o ovoj temi morali bi procitati zapise klasicnih pisaca.Cezar,Diodoru s,Strako i Lukamus ukazuju specificno na galsku viziju o zivotu i smrti.Ova vizija je bila poducavana od strane Druida.Duh prelazi nakon smrti sa jednog mjesta na drugo.Ovaj nacin izucavanja je dovodio do vrlo vaznog podsticaja ka hrabroscu u borbama.Strah od smrti kod Kelta nije igrao neku vecu ulogu.Kelti su nakon smrti bili sahranjivani u grobnim humkama.Ispitivanjem ovih humki se doslo do jednog broja interesantnih otkrica.Uglavnom se mogu razlikovati tri varijante sahranjivanja.

Kod prve varijante su tijela polozena na lijevu stranu u zgrcenom polozaju u humke.Glava pokojnika je usmjerena sjeverno a lice istocno.Cesto se kao grobni prilozi u ovim humkama pronalaze fibule.Drugi prilozi(naprimjer posude ) su takodje moguci.Zanimljivo je da se u ovim tipovima humki pronalaze kosti velikih komada jagnjeceg ili ovcijeg mesa.

Kod druge varijante tijelo se polaze u istocno-zapadnom pravcu.U ovim grobovima tijelo lezi ispruzeno.Kod ovih tipova grobnih humkise takodje pronalaze prilozi u obliku upotrebnih predmeta.U ovim grobovima nisu pronadjene ovcije kosti,nego se cesto pronalaze raspolovljena glava i prednja noga od svinje.

Treca vrsta sadrzava vise varijanti.U ovim grobnim humkama se pronalaze specijalni grobni prilozi.Ti prilozi variraju od kola,prefinjeni metalnih predmeta,oruzja,posu da za pice,hrane,ogledala do keramike.Cak su u nekoliko od ovih humki pronadjeni veliki bronzani kotlovi cija namjena nije potpuno razjasnjena.
Ove humke su bile izrazito visoke a neke od njih su imale i kameno jezgro.Kola koja su pronalazena u ovim humkama su najcesce imala cetiri tocka.To su bila prelijepa drvena kola(u jednom slucaju su kod Hallstatta pronadjena kola koja su imale etrursko porijeklo)koja su bila laka i konforna,zbog zeljeznih opruga.U nekim slucajevima su bile naznake da su pokojnici sahranjivani sjedeci u ovim kolima.Pored kola su pronalazeni i mali, simbolicni, glineni tockici.Razlog zbog cega su ovi bili stavljani u grobove jos nije potpuno jasna,ali je najvjerovatnije da su kola imala neko religiozno znacenje.Takodje su cesto pronalazeni glineni modeli ruku(ponekad i drugih predmeta).

Iz raspolozivih dokaza se moze formirati slika jednog vrlo raslojenog drustva.Ljudi nisu bili jednaki.Jedni su imali mnogo bolje zivote od drugih.To se moze zakljuciti iz pronadjenih tzv."kraljevskih grobova",koji se karakterisu izuzetnim bogatstvom i velicinom Ovi grobovi su sadrzavali vrlo bogate priloge,i to ne samo lokalne produkte,nego i uvozne luksuzne artikle.

Pokopno slavlje je igralo centralnu ulogu kod ovog tipa sahrana.Jelo koje se sahranjivalo sa mrtvima je bilo jedna sorta "lunc paketa"na putu za drugi svijet.Ovo jelo je moglo biti i kao dar bogovima da bi se moglo uci u vjecnost.

Razlike u ova tri tipa sahrane je veoma tesko objasniti.Najvjerova tnije su ove razlike dolazile zbog razlika u klasama ,ili zbog vjerskih razlika.Ovdje je potrebno naznaciti da su se pogrebni rituali razlikovali od regije do regije.

Dalje je bilo takodje poznato da su Kelt jedno vrijeme svoje mrtve kremirali,a urne sa pepelom polagali u tumuluse,ali je to bilo upliv rimskog uticaja pa takav nacin necemo razmatrati.

Grobna humka iz Hochdorfa(Njemacka)

U jednoj grobnoj humki poglavara koji je sahranjen u 6-om vijeku prije nove ere u Hochdorfu prije navedeno pogrebno slavlje dolazi jasno do izrazaje.Pokojnik je lezao u jednoj grobnoj prostoriji,ukrasenoj jednim mrtvackim kolima sa cetiri tocka.Njegovo tijelo je lezalo na jednoj, bogato ukrasenoj, bronzanoj lezaljci.Dalje su pronadjeni mnogi dokazi jednog pogrebnog banketa.Devet rogova za pice je vjesilo na zidu,na kolima se nalazio servis za devet osoba,a u uglu je stajao jedan ogromni bronzani kotao od 400 litara.Pored pokojnika su bili polozeni atributi koji bi mu trebali pomoci prezivjeti na drugom svijetu.U ovom slucaju se radi o predmetima za lov i ribolov.Pokojnik je bio bogato okicen nakitom,sto mu je takodje trebalo pomoci na putu u drugi svijet.

Znacenje grobnih priloga

Prije pocetka zeljeznog doba u Evropi, pa sve do rimskog osvajanja,pa cak i poslije,su pojedini ljudi sahranjivani sa njihovim ovozemaljskim vlasnistvom.Iz ovih grobnih priloga se ne moze samo zakljuciti da su oni vjerovali u zagrobni zivot,nego i da su mrtvima za taj zivot bili potrebni predmeti.
Grobni predmeti mogu imati i drugo znacenje.Predmeti koje je mrtvi posjedovao su morali biti sahranjeni sa njim zato sto su dodirnuti smrcu i samim tim su bili tabu za zive.
Takodje ove vrijednosti mogu biti polagane kod mrtvih da bi se pokazao prestiz i bogatstvo pokojnika.Bliznji su sahranjivali svog umrlog clana familije,sa mnogo ceremonije,pred ocima zajednice.Oni su tako ,sto su bacali vrijedne predmete,pokazivali bogatstvo i status familije.

vidish... a ja mislio da su spaljivali svoje mrtve